Docentenhandleiding: Digitale voetafdruk

SLO mediawijsheid

Kennis, vaardigheden en mentaliteit die nodig zijn om bewust, kritisch en actief om te gaan met digitale media.

Onderwerpen:

  • Medialisering van de samenleving

  • Media en beeldvorming

  • Media, identiteit en participatie

Het SLO heeft voor elk onderwerp verschillende aanbodsdoelen opgesteld. Zie per les welke aanbodsdoelen we behandelen.

Algemene uitleg module

Tijdens deze module gaan leerlingen via Bookcreator een online boek maken over hun eigen digitale voetafdruk. Een digitale voetafdruk kan je vergelijken met een online spoor die een persoon achterlaat via het internet.

Deze gegevens of informatie worden vaak gebruikt door derde partijen. Vaak zijn we hier ons niet van bewust of accepteren we dit. Ook proberen platformen onze digitale voetafdruk te beïnvloeden. Het liefst hebben ze ons zolang mogelijk op hun platform.

Doordat we leven in een digitale samenleving hebben we naast onze offline privacy ook een online privacy. Maar wat betekent online privacy voor jou? Vind jij het erg als iemand een foto van jou doorstuurt zonder dat diegene daar toestemming voor heeft? En wat doe je als je merkt dat iemand online gepest wordt?

En hoe is de rol van media vandaag? Tegenwoordig zijn er ontzettend veel kanalen waarop mensen nieuws kunnen verspreiden. Het is lastig om te herkennen wat echt of nep is. Iedereen is vandaag mediamaker en beeld & geluid zijn door digitale tools makkelijk aan te passen.

Maar naast de kritische kant brengt onze digitale samenleving ook voordelen met zich mee. Mensen kunnen zich uiten door digitale middelen en staan in verbinding met elkaar. Tijdens deze module maken we leerlingen voornamelijk bewust en geven we ze tips om actief te kunnen deel te nemen in deze digitale samenleving.

Succes!

Docent: Opstarten met Bookcreator

Stap 1: Ga naar https://bookcreator.com/

Stap 2: Klik op sign in teacher

Stap 3: Download het werkboek via deze link.

Stap 4: Bekijk de video hiernaast om het werkboek te importeren.

Stap 5: Schrijf de code van jouw library groot op het bord of stuur deze door naar jouw leerlingen.

Leerling: Opstarten met Bookcreator

Stap 1: Ga naar https://bookcreator.com/

Stap 2: Klik op sign in student

Stap 3: Inloggen met mail/school account

Stap 4: Code van docent invoeren

Stap 5: Bekijk de video hiernaast hoe ze het werkboek moeten kopiëren.

Doelen les 1

Aanbodsdoelen SLO

  • Ervaren dat media overal aanwezig is in de leefwereld van mensen.


Doel les 1

Erachter komen wat de impact van YouTube is.

Uitleg les 1

Vroeger vs nu

  • Belangrijk om het verschil tussen het nieuws van vroeger en het nieuws van nu goed uit te leggen.

  • Nieuws van nu = iedereen is mediamaker.

  • Filmpje: Iedereen is mediamaker duurt 4 minuten. Even afwegen of je dit klassikaal laat zien of dat leerlingen dit individueel bekijken.

  • Klassikaal: Wat zijn de voordelen en nadelen dat iedereen mediamaker is?

  • Filter bubbel: Leerlingen ervaren dit als een lastig begrip.


Bookcreator

  • Er staan 4 korte uitlegfilmpjes over Bookcreator. Als een leerling iets niet begrijpt kan je ze naar deze pagina verwijzen. Let op: Dit zijn wel basis toepassingen van Bookcreator.


Opdracht

  • Dit doen de leerlingen in Bookcreator.

  • Voorpagina: Leerling maakt eerst zijn digitale voetafdruk. Welke apps gebruikt hij of zij?

  • Vervolg voorpagina: Daarna mag diegene het zelf verder vormgeven. Ook mag diegene apps verwijderen die niet worden gebruikt.


  • § 1.1 YouTube: Vragen beantwoorden. Dit doet een leerling door op het tekstvak te klikken.

  • § 1.2 YouTube: Hier gaat een leerling zijn top 3 YouTube kanalen toevoegen door voor elk een afbeelding toe te voegen. Dit doe je door op het ''+'' > import > Google Zoeken te klikken.

  • § 1.2 YouTube: Teken een filterbubbel na door op het ''+'' > pen te klikken.

Doelen les 2

Aanbodsdoelen SLO

  • Herkennen of een mediaboodschap 'gekleurd' is.

  • Kritisch nadenken over de betrouwbaarheid van een mediabericht.


Doel les 2

Je leert wat de invloed is van verschillende soorten media.

Uitleg les 2

Sturende media

  • Uitleggen dat je verschillende soorten media hebt.

  • Doordat je nieuwe soorten media hebt, is nieuws makkelijker te misleiden of te manipuleren. Vraag aan de klas: Waarom is dit?

  • Bespreek de 5 tips.

  • Bekijk klassikaal de video over beeldvorming. Vervolgens kunnen leerlingen de opdracht: Zoek de beeldvorming maken.


Opdracht

  • Dit doen de leerlingen in Bookcreator

  • §2.1 Invloed van media: Leerling beschrijven per tak 3 voorbeelden. Vervolgens kan de docent vragen welke type media de leerling het meest gebruikt. Is dit betrouwbaar?


  • § 2.2 Vijf tips nieuws berichten lezen: Maak de 5 tips weer compleet. Klik op ''+'' > shapes > add a line.


  • § 2.3 Beeldvorming: Op deze pagina leggen leerlingen uit wat beeldvorming is + ze gaan een eigen nepbericht schrijven over de foto van de politieagenten. Opmerking van docent naar leerling: Probeer het zo echt mogelijk over te laten komen.


Voor volgende les: Leerlingen nemen oortjes mee voor de interactieve film.

Doelen les 3

Aanbodsdoelen SLO

  • Verwoorden van voor- en nadelen van het participeren aan sociale netwerken.

  • Realiseren wanneer informatie ongewenst of schokkend is en weten met wie dit te bespreken is.


Doel les 3

Wat betekent online privacy voor jou?

Uitleg les 3

Online privacy

  • Video internet privacy bekijken.

  • Klassikaal of individueel de vier stellingen doornemen. Is de klas/leerling het eens of oneens met de stellingen?

  • Klassikaal of individueel de voor- en nadelen doornemen van foto's doorsturen. Kan ook nog breder worden getrokken: Het gebruik van social media.


Opdracht

  • Dit doen de leerlingen in Bookcreator

  • § 3.1 Platformen: Per app schrijven leerlingen op wat de functies zijn.

  • § 3.2 Online privacy: Vragen beantwoorden.


Film it's up to you

  • Elke leerling gaat individueel de interactieve film ''its up to you'' kijken.

  • Het hoofddoel van deze film is tweeledig: Enerzijds worden leerlingen bewust van hun rol als individu en als klas in cyberpesten, anderzijds beoogt de interventie positieve gedragsverandering te stimuleren zodat leerlingen opgedane kennis in de praktijk tot uiting brengen.

  • Start als docent een klassikale discussie over cyberpesten.

  • Voor meer informatie ga naar https://www.itsuptoyou.nu/


Opdracht vervolg Bookcreator

  • Indien tijd over.. maak de vragen § 3.3 Cyberpesten.

Doelen les 4

Aanbodsdoelen SLO

  • Onderzoeken van de functie van commerciële berichten in diverse digitale media.

Doel les 4

Je gaat leren wat cookies zijn en hoe je veilig online kan shoppen.

Uitleg les 4

Tracken

  • Video over cookies bekijken.

  • Vraag aan de klas: Wat is het voordeel en nadeel van cookies?

  • Vraag aan de klas: Hoe verdienen bedrijven zoals Google/YouTube en Instragram geld aan cookies?


Veilig shoppen

  • Video over veilig online shoppen bekijken.

  • Klassikaal of in groepjes laten bespreken: Heeft iemand ooit een vervelende situatie op Marktplaats of bij een online webshop meegemaakt?

  • Nadruk leggen op phising.. veel jongeren zijn de dupe van phising. Uitleggen hoe je phising kan herkennen. Eventueel deze video laten zien.


Opdracht

  • Dit doen de leerlingen in Bookcreator.

  • § 4.1 Cookies: Sleep de zinnen in de juiste volgorde naar de juiste stappen. Bij welke stap accepteer je cookies?


  • § 4.2 Cookies vervolg: De leerling bekijkt en leest het stappenplan. Vervolgens de vragen in het boek beantwoorden.


  • § 4.3 Phising: Doolhof 1: Klik op het ''+'' > pen > stel de dikte goed in > maak het doolhof.


  • § 4.4 Phising: Doolhof 2: Klik op het ''+'' > pen > stel de dikte goed in > maak het doolhof.


Voor volgende les: Android gebruikers download de app Quality Time.

Doelen les 5

Aanbodsdoelen SLO

  • Beseffen van de invloed van de eigen mediaconsumptie op de eigen levensstijl en de eigen kijk op de wereld.

  • Beseffen van het eigen patroon van mediagebruik.


Doel les 5

Wat zijn manieren om een goede balans te vinden tussen online & offline?

Uitleg les 5

Online vs offline

  • Leerlingen gaan via Schermtijd (iPhone) of Quality Time app (Android) hun schermtijd meten.

  • Als docent probeer je leerlingen bewust te maken van hun schermtijd.

  • De bedoeling is hierbij om leerlingen niet te pushen, maar te helpen hoe ze een goede balans kunnen vinden tussen online & offline.

  • Bespreek de 4 tips voor een digitale detox.


Opdracht

Dit doen de leerlingen in Bookcreator.

  • § 5.1 Een wereld zonder internet: Leerlingen gaan op vier niveaus beschrijven hoe het leven zou zijn zonder internet.

  • § 5.2 Balans tussen online en offline: Een leerling gaat 3 afbeeldingen importeren van zijn lievelingsactiviteiten online & 3 afbeeldingen van zijn lievelingsactiviteiten offline.

Extra opdracht

Opdracht

  • Dit doen de leerlingen in Bookcreator.

  • Indien een leerling eerder klaar is met de opdrachten in Bookcreator, dan kan je ze doorverwijzen naar de extra opdracht.

  • Leerlingen gaan een eigen social media app verzinnen, uitwerken en vormgeven via Bookcreator.

  • Ze moeten proberen een vernieuwende social media app te verzinnen. Het zou mooi zijn als onderwerpen als: online privacy, digitale detox, cookies etc. verwerkt worden in de app.